De Elzenloopwandeling
Je kan het hele internet afzoeken of alle mogelijke wandelfolders doorpluizen, maar deze wandelroute zal je nergens anders dan bij ons aantreffen. Om de eenvoudige reden....dat we ze zelf uitgedacht hebben.
De wandeling start op de parking van onze brasserie DE ELZE.
Wij stappen naar de straat en gaan naar links over het verharde baantje richting inkom Vossemeren. Amper een vijftigtal meter verder zie je links van de straat nogal wat riet op de achtergrond. Daar begint de Elzenloop, die hier als een afwateringskanaaltje gegraven moet zijn, wellicht in de 18de eeuw al. Onder de straat loopt de op deze plek droogstaande bedding en rechts van de straat zie je die bedding onder vrij dichte struiken verdwijnen. We staan hier dus aan de "benedenloop" van de Elzenloop, en aan de lange rechte lijnen die verderop gevolgd worden is te zien dat geen natuurlijke maar een door de mens gegraven loop is, tenminste op deze plek nog. Een andere naam voor de Elzenloop is de Klaagloop, waarbij we er mogen vanuitgaan dat deze loop gegraven werd na veel klachten over wateroverlast.
Als je nog wat doorwandelt, komt de ingang van Vossemeren-park in zicht, maar vlak daarvoor draaien we naar rechts over een betonbaantje dat we helemaal ten einde lopen. Als je rechts van je kijkt, zie je soms diepe weiden en helemaal achteraan weer wat riet. Bij dat riet ligt de bedding van de Elzenloop.
Intussen gaat het betonbaantje over op een zandweg en blijven we gewoon rechtdoor lopen. Aan de linkerkant merken we nu nederlands gebied (Bergeyk-Luyksgestel) op, achter een lange bomenrij.
Daar waar die bomenrij op ons zandpad uitmondt zitten we letterlijk "op" de grens België-Nederland.
De zandweg volgt nu overigens een tijdje die grens en zo komen we bij grenspaal 189 die daar in 1843 geplaatst werd. Hij staat rechts van de weg en zou wat opknapwerk verdienen, want hij dreigt tussen het groen te verdwijnen. Vroeger moet deze plek "Slegerskolk" geheten hebben, en er is hier inderdaad vlakbij een rare kronkel in de Elzenloop.
Keren we nu heel even op onze passen terug, dan kan je links in om enkele kronkels op te merken in de bedding van de Elzenloop. Wij denken dat vanaf hier de Elzenloop niet meer een door de mens gegraven traject volgt, want daarvoor zijn er vanaf hier echt teveel kronkels in de bedding. Ook niet vergeten dat de "Kolken" vlak in de buurt zijn.
Daarna stappen we paal 189 weer in noordelijke richting voorbij. Van hieruit kunnen we de Elzenloop niet goed zien; hij ligt aan onze rechterzijde op zowat 50m van ons zandpad dat vanaf hier de Elsendijk genoemd wordt.
We vervolgen nu nog steeds de zandweg in noordelijke richting maar verlaten de landsgrens; we zijn nu in Nederland. Rechts van ons een grote koeienweide en als je goed kijkt zie je aan het uiteinde ervan de kronkelende Elzenloop, waarvan de bedding precies de Belgisch-Nederlandse grens vormt ! Als je nauwlettend speurt, zie je in de verte ook grenspaal 188 staan.
Onze zandweg gaat nu over in een smalle asfaltweg, met aan onze linkerzijde grote boerderijen zoals we die in België niet kennen. Aan het einde van deze verharde weg belanden we op een T-kruispuntje, waar we naar rechts gaan. Vrij vlug komt hier grenspaal 187 in zicht, die geplaatst is op een soort eilandje in de Elzenloop, die op deze plaats wel gevuld is met water dat hij geput heeft uit zijloopjes. Hier moet vroeger een kruispunt van zandwegen gelegen hebben: van Neerpelt naar Luyksgestel, van Lommel naar Borkel en van Lommel naar Bergeyk.
Juist ertegenover zie je een middeleeuwse grenspaal staan, die bij "Cockaertskolk" gesitueerd werd. Maar de vraag is wel of deze paal hier oorspronkelijk stond want tot voor 1843 lag de grens tussen Lommel en Bergeyk nog enkele tientallen meters noordelijker langsheen de Elzenloop, namelijk daar waar deze loop kruist met de Woeste Polder. Aan de kant van Luyksgestel heet dit gebied nog altijd "de Kokkers".
Het water van de Elzenloop kolkt hier weliswaar niet echt, maar het meandert toch nogal.
De Elzenloop gaat hier over in de Keersop, welke op haar beurt naar de Dommel stroomt. We staan hier niet alleen op een internationale grens, maar ook op een snijpunt van de gemeenten Lommel, Bergeijk en Luyksgestel.
Over het verharde smalle baantje, gaan we naar rechts, en zo komen we terug in Lommel (België), meer bepaald "In de Hutten". In dit gebied hadden omstreeks 1840 een aantal arme sloebers, hoofdzakelijk weduwen, enkele percelen gemeentegrond ingepalmd en er wat hutten neergezet. Gelukkig voor hen konden ze die een tiental jaren later van de gemeente aankopen, toen de wateringen werden aangelegd.
Die hutten zullen gestaan hebben ongeveer op de plaats waar je hier enkele huizen ziet staan bij een kronkel in de Hutten(straat).
Deze omgeving had vroeger een andere benaming, namelijk Turkenshoek (Toirkenshoek). In 1839 woonde hier de familie Van Och. In 1842 stonden hier slechts drie huizen: die van de familie Geboers, die van de familie Snoeckx en die van de familie Vanhora (Vanauwera?). In 1870 wordt hier een familie Francken gesignaleerd en in 1900 een familie Verdonschot.
Niet dat er in deze omgeving ooit Turken woonden. Neen de naam is afgeleid van de familienaam Toirken of Toerken. Reeds in 1451 is hier sprake van een grensincident nabij het perceel van een zekere Wouter Toerken. Een kar geladen met Engels laken werd in beslag genomen door ambtenaren van het graafschap Loon (waartoe Bergeyk nog deels behoorde) en dat bleek onterecht te zijn omdat het op Lommels gebied gebeurd was, en Lommel toen onder de hertog van Brabant ressorteerde.
We blijven het betonnen huttenbaantje volgen, hetwelk nogal wat bochten maakt. Links van ons ligt het natuurgebied "De Wateringen". Een meer dan 100ha groot bevloeiingsgebied dat hier omstreeks 1850 werd aangelegd en gevoed wordt door kanaalwater. Wie daar eens wil gaan wandelen kan dan weer het Wateringpad (9km) afmalen.
Na een tijdje zien we links van de weg de Weeteringhoeve, waar je bij mooi weer van een lekker ijsje kan gaan smullen.
Maar even vooraleer we daar toekomen, kan je links van het betonnen baantje de Elzenloop weer even ontwaren.
Nog wat verder draaien we links een kaarsrechte zandweg in die met rode grint enigszins verhard is. Even verder zien we op onze rechterzijde een donkere schuilhut, die bij regenachtig weer wel enig soelaas kan bieden. Bij die schuilhut gaan we uiterst rechts via een erg smal paadje langsheen "de grote fossé" op, een aanvoersloot voor kanaalwater die hier omstreeks 1853 gegraven werd, ter bevloeiing van de Wateringen.
In de herfst durft deze sloot er wel wat kaal uitzien.
Maar in de lente en zomer is het best wel een romantisch plekje:
Hoewel een beetje sneeuw ook voor mooie effecten kan zorgen !
Uiteindelijk belanden we weer op een betonbaantje en gaan hier links het brugje over.
Daarna weer dadelijk rechts doorheen het bos. We volgen hier een lang kaarsrecht bospad, waar best eens wat snoeiwerk zou mogen gebeuren. Als we zo blijven doorlopen, verandert het landschap plotsklaps. We belanden in een grote open heidevlakte, die vooral eind augustus in volle purperen bloei staat te pronken. Dit is de Heuvelse Heide, het gebied dat vroeger door de landbouwers van het gehucht Heuvel diende om hun schapen op te hoeden of om er hei te "plaggen".
Wij gaan links op en volgen steeds de rand van het heidegebied. Bij een vierarmig zandpadenkruispunt gaan we naar rechts, en doorkruisen deze mooie heide. Opgelet: honden horen hier aan de leiband, en de boswachters passeren regelmatig....
Opnieuw komen we bij een vierarmig kruispunt van zandwegen, en dit keer gewoon rechtdoor.
Rechts van ons doemt "de grote fossé" weer op, en plots zien we dit:
Het is de ruïne van een brug, die wellicht door de britse troepen in september 1944 werd opgeblazen. Maar waarom was die brug dan zo hoog? Welnu, de platte schuiten die hoog met hooi beladen, vanuit de wateringen richting kanaal voeren, moesten er nu eenmaal onderdoor!
We stappen steeds maar verder rechtdoor (het gaat wel een beetje bergop/bergaf) en belanden uiteindelijk
op de plek waar de "Grote fossé" afgetapt wordt vanuit het kanaal.
Tot in de jaren 1970 heeft menige jonge Lommelse knaap hier leren zwemmen. De mensen van de buurt noemen dit eerder "het kanaaltje" dan "Grote fossé".
Van hieruit stappen we tot tegen het Maas-Scheldekanaal, meer bepaald tot bij deze rooster die het begin vormt van "de Grote Fossé".
Het Maas-Scheldekanaal werd gegraven in de jaren 1843-1845. De schuiten die er toen op voeren werden vaak getrokken door paarden (vanop dat jaagpad), maar minder rijke schippers droegen die zware taak op aan...hun vrouw want anderen lieten zich hiervoor betalen.
Rechts van ons zien we de kanaalbrug en daar stappen we naar toe. Degene die niet graag over het jaagpad stappen, kunnen via een wetzandbaantje aan de rechterzijde.
We stappen verder onder de brug en zo verder over het autobrede grindpad dat we nu rechts zien en dat we volgen. Vrij vlug loopt dit pad naar rechts het bos in en vlak erna zien we op onze rechterzijde een bospad waar we in lopen.
Rechts van ons loopt "de kleine fossé" die omstreeks 1850 vanuit het kanaal naar de wateringen gegraven werd, om die wateringen te bevloeien, maar al vlug onvoldoende water doorliet. Daarom werd enkele jaren later dan "de grote fossé" gegraven.
We belanden nu weer op een betonbaantje (de Elzen) en gaan naar links, en kijk daar komt Brasserie De Elze al in zicht. Moe maar voldaan ploffen we op een stoel en roepen de waard om verfrissing en versnapering !
Wij stappen naar de straat en gaan naar links over het verharde baantje richting inkom Vossemeren. Amper een vijftigtal meter verder zie je links van de straat nogal wat riet op de achtergrond. Daar begint de Elzenloop, die hier als een afwateringskanaaltje gegraven moet zijn, wellicht in de 18de eeuw al. Onder de straat loopt de op deze plek droogstaande bedding en rechts van de straat zie je die bedding onder vrij dichte struiken verdwijnen. We staan hier dus aan de "benedenloop" van de Elzenloop, en aan de lange rechte lijnen die verderop gevolgd worden is te zien dat geen natuurlijke maar een door de mens gegraven loop is, tenminste op deze plek nog. Een andere naam voor de Elzenloop is de Klaagloop, waarbij we er mogen vanuitgaan dat deze loop gegraven werd na veel klachten over wateroverlast.
Als je nog wat doorwandelt, komt de ingang van Vossemeren-park in zicht, maar vlak daarvoor draaien we naar rechts over een betonbaantje dat we helemaal ten einde lopen. Als je rechts van je kijkt, zie je soms diepe weiden en helemaal achteraan weer wat riet. Bij dat riet ligt de bedding van de Elzenloop.
Intussen gaat het betonbaantje over op een zandweg en blijven we gewoon rechtdoor lopen. Aan de linkerkant merken we nu nederlands gebied (Bergeyk-Luyksgestel) op, achter een lange bomenrij.
Daar waar die bomenrij op ons zandpad uitmondt zitten we letterlijk "op" de grens België-Nederland.
De zandweg volgt nu overigens een tijdje die grens en zo komen we bij grenspaal 189 die daar in 1843 geplaatst werd. Hij staat rechts van de weg en zou wat opknapwerk verdienen, want hij dreigt tussen het groen te verdwijnen. Vroeger moet deze plek "Slegerskolk" geheten hebben, en er is hier inderdaad vlakbij een rare kronkel in de Elzenloop.
Keren we nu heel even op onze passen terug, dan kan je links in om enkele kronkels op te merken in de bedding van de Elzenloop. Wij denken dat vanaf hier de Elzenloop niet meer een door de mens gegraven traject volgt, want daarvoor zijn er vanaf hier echt teveel kronkels in de bedding. Ook niet vergeten dat de "Kolken" vlak in de buurt zijn.
Daarna stappen we paal 189 weer in noordelijke richting voorbij. Van hieruit kunnen we de Elzenloop niet goed zien; hij ligt aan onze rechterzijde op zowat 50m van ons zandpad dat vanaf hier de Elsendijk genoemd wordt.
We vervolgen nu nog steeds de zandweg in noordelijke richting maar verlaten de landsgrens; we zijn nu in Nederland. Rechts van ons een grote koeienweide en als je goed kijkt zie je aan het uiteinde ervan de kronkelende Elzenloop, waarvan de bedding precies de Belgisch-Nederlandse grens vormt ! Als je nauwlettend speurt, zie je in de verte ook grenspaal 188 staan.
Onze zandweg gaat nu over in een smalle asfaltweg, met aan onze linkerzijde grote boerderijen zoals we die in België niet kennen. Aan het einde van deze verharde weg belanden we op een T-kruispuntje, waar we naar rechts gaan. Vrij vlug komt hier grenspaal 187 in zicht, die geplaatst is op een soort eilandje in de Elzenloop, die op deze plaats wel gevuld is met water dat hij geput heeft uit zijloopjes. Hier moet vroeger een kruispunt van zandwegen gelegen hebben: van Neerpelt naar Luyksgestel, van Lommel naar Borkel en van Lommel naar Bergeyk.
Juist ertegenover zie je een middeleeuwse grenspaal staan, die bij "Cockaertskolk" gesitueerd werd. Maar de vraag is wel of deze paal hier oorspronkelijk stond want tot voor 1843 lag de grens tussen Lommel en Bergeyk nog enkele tientallen meters noordelijker langsheen de Elzenloop, namelijk daar waar deze loop kruist met de Woeste Polder. Aan de kant van Luyksgestel heet dit gebied nog altijd "de Kokkers".
Het water van de Elzenloop kolkt hier weliswaar niet echt, maar het meandert toch nogal.
De Elzenloop gaat hier over in de Keersop, welke op haar beurt naar de Dommel stroomt. We staan hier niet alleen op een internationale grens, maar ook op een snijpunt van de gemeenten Lommel, Bergeijk en Luyksgestel.
Over het verharde smalle baantje, gaan we naar rechts, en zo komen we terug in Lommel (België), meer bepaald "In de Hutten". In dit gebied hadden omstreeks 1840 een aantal arme sloebers, hoofdzakelijk weduwen, enkele percelen gemeentegrond ingepalmd en er wat hutten neergezet. Gelukkig voor hen konden ze die een tiental jaren later van de gemeente aankopen, toen de wateringen werden aangelegd.
Die hutten zullen gestaan hebben ongeveer op de plaats waar je hier enkele huizen ziet staan bij een kronkel in de Hutten(straat).
Deze omgeving had vroeger een andere benaming, namelijk Turkenshoek (Toirkenshoek). In 1839 woonde hier de familie Van Och. In 1842 stonden hier slechts drie huizen: die van de familie Geboers, die van de familie Snoeckx en die van de familie Vanhora (Vanauwera?). In 1870 wordt hier een familie Francken gesignaleerd en in 1900 een familie Verdonschot.
Niet dat er in deze omgeving ooit Turken woonden. Neen de naam is afgeleid van de familienaam Toirken of Toerken. Reeds in 1451 is hier sprake van een grensincident nabij het perceel van een zekere Wouter Toerken. Een kar geladen met Engels laken werd in beslag genomen door ambtenaren van het graafschap Loon (waartoe Bergeyk nog deels behoorde) en dat bleek onterecht te zijn omdat het op Lommels gebied gebeurd was, en Lommel toen onder de hertog van Brabant ressorteerde.
We blijven het betonnen huttenbaantje volgen, hetwelk nogal wat bochten maakt. Links van ons ligt het natuurgebied "De Wateringen". Een meer dan 100ha groot bevloeiingsgebied dat hier omstreeks 1850 werd aangelegd en gevoed wordt door kanaalwater. Wie daar eens wil gaan wandelen kan dan weer het Wateringpad (9km) afmalen.
Na een tijdje zien we links van de weg de Weeteringhoeve, waar je bij mooi weer van een lekker ijsje kan gaan smullen.
Maar even vooraleer we daar toekomen, kan je links van het betonnen baantje de Elzenloop weer even ontwaren.
Nog wat verder draaien we links een kaarsrechte zandweg in die met rode grint enigszins verhard is. Even verder zien we op onze rechterzijde een donkere schuilhut, die bij regenachtig weer wel enig soelaas kan bieden. Bij die schuilhut gaan we uiterst rechts via een erg smal paadje langsheen "de grote fossé" op, een aanvoersloot voor kanaalwater die hier omstreeks 1853 gegraven werd, ter bevloeiing van de Wateringen.
In de herfst durft deze sloot er wel wat kaal uitzien.
Maar in de lente en zomer is het best wel een romantisch plekje:
Hoewel een beetje sneeuw ook voor mooie effecten kan zorgen !
Uiteindelijk belanden we weer op een betonbaantje en gaan hier links het brugje over.
Daarna weer dadelijk rechts doorheen het bos. We volgen hier een lang kaarsrecht bospad, waar best eens wat snoeiwerk zou mogen gebeuren. Als we zo blijven doorlopen, verandert het landschap plotsklaps. We belanden in een grote open heidevlakte, die vooral eind augustus in volle purperen bloei staat te pronken. Dit is de Heuvelse Heide, het gebied dat vroeger door de landbouwers van het gehucht Heuvel diende om hun schapen op te hoeden of om er hei te "plaggen".
Wij gaan links op en volgen steeds de rand van het heidegebied. Bij een vierarmig zandpadenkruispunt gaan we naar rechts, en doorkruisen deze mooie heide. Opgelet: honden horen hier aan de leiband, en de boswachters passeren regelmatig....
Opnieuw komen we bij een vierarmig kruispunt van zandwegen, en dit keer gewoon rechtdoor.
Rechts van ons doemt "de grote fossé" weer op, en plots zien we dit:
Het is de ruïne van een brug, die wellicht door de britse troepen in september 1944 werd opgeblazen. Maar waarom was die brug dan zo hoog? Welnu, de platte schuiten die hoog met hooi beladen, vanuit de wateringen richting kanaal voeren, moesten er nu eenmaal onderdoor!
We stappen steeds maar verder rechtdoor (het gaat wel een beetje bergop/bergaf) en belanden uiteindelijk
op de plek waar de "Grote fossé" afgetapt wordt vanuit het kanaal.
Tot in de jaren 1970 heeft menige jonge Lommelse knaap hier leren zwemmen. De mensen van de buurt noemen dit eerder "het kanaaltje" dan "Grote fossé".
Van hieruit stappen we tot tegen het Maas-Scheldekanaal, meer bepaald tot bij deze rooster die het begin vormt van "de Grote Fossé".
Het Maas-Scheldekanaal werd gegraven in de jaren 1843-1845. De schuiten die er toen op voeren werden vaak getrokken door paarden (vanop dat jaagpad), maar minder rijke schippers droegen die zware taak op aan...hun vrouw want anderen lieten zich hiervoor betalen.
Rechts van ons zien we de kanaalbrug en daar stappen we naar toe. Degene die niet graag over het jaagpad stappen, kunnen via een wetzandbaantje aan de rechterzijde.
We stappen verder onder de brug en zo verder over het autobrede grindpad dat we nu rechts zien en dat we volgen. Vrij vlug loopt dit pad naar rechts het bos in en vlak erna zien we op onze rechterzijde een bospad waar we in lopen.
Rechts van ons loopt "de kleine fossé" die omstreeks 1850 vanuit het kanaal naar de wateringen gegraven werd, om die wateringen te bevloeien, maar al vlug onvoldoende water doorliet. Daarom werd enkele jaren later dan "de grote fossé" gegraven.
We belanden nu weer op een betonbaantje (de Elzen) en gaan naar links, en kijk daar komt Brasserie De Elze al in zicht. Moe maar voldaan ploffen we op een stoel en roepen de waard om verfrissing en versnapering !
